Vanaf het begin was het voor de meerderheid van de initiatiefgroep vanzelfsprekend dat Centraal Wonen Zevenkamp opgesplitst wordt in geografische klusters. Dat betekent dat iedere (nieuwe) bewoner in een rij huizen automatisch lid werd van dat bijbehorende kluster. Het kiezen voor een huis betekende dus tegelijkertijd kiezen voor de groep mensen in dat kluster. Een kluster was autonoom in het bepalen van het wel/niet toelaten van mensen (en dus ook woningtoewijzing) van nieuwe bewoners.

De klusters werden gebruikt als gemeenschappelijke woonkamers waar de klusterleden gezamenlijk aten, kletsten, vergaderden etcetera.

De samenstelling van de klusters begon al in 1980. Doordat mensen elkaar steeds beter leerden kennen groeide een jaar later de behoefte om beter onderbouwd de klusterkeuze (dus ook huizenkeuze) te kunnen maken. En dat betekende herklustering. Daardoor werd er weer flink heen en weer ‘geprikt’ op de nog te bouwen woningen.

Begin 1982 werd een start gemaakt met het concreet maken van de klusters. In nieuwsbrief 30 van maart 1982 zien we voor het eerst voorstellen voor namen van de klusters:
Kluster 1: Geerten Gossaertstraat 16, it Kliekske, dat uiteindelijk Staminee ging heten,
Kluster 2: Geerten Gossaertstraat 18, nog geen voorstel voor een naam, maar een maand later was het duidelijk: Napoleon!,
Kluster 3: August Vermeijlenpad 46, nog niemand voor, de gedachte kwam op hier een alternatieve complexvoorziening van te maken. Van die grote zou toch wel niets komen
Kluster 4: August Vermeijlenpad 38, De Stormkluster (omdat het geen storm liep in het begin), dat uiteindelijk gewoon Gékluster werd.
Kluster 5: V.E.v.Vrieslandstraat 19, De Middenhofkluster, dat uiteindelijk De Hoop werd.
Kluster 6: August Vermeijlenpad 6, De Oosterkluster of Capelle(o)kluster, dat uiteindelijk Overdwars werd en veel later, in 1991, Dynamo.
Kluster 7: August Vermeylenpad 75, Het een-na-laatste huiselijke huis of De wandelende Jood (ter gelegenheid van de naam August Vermeylenpad) dat een maand later het Noorderlicht ging heten.
Kluster 8: August Vermeylenpad 51 en vanaf 1987 op nummer 48, Het laatste huiselijke huis dat uiteindelijk het 7de kluster werd, omdat deze overbleef naast de 6 klusters en die ene ruimte als komplexvoorziening.

En ondertussen draaien alle klusters op hun eigen manier. Er zijn al mensen die zich niets meer aantrekken van het geografisch kluster, maar zich dáár aansluiten waar ze zich prettig voelen. Zo blijken bepaalde klusters erg populair en wat moet je dan?

De eerste ‘irritatie’ dient zich aan in de nieuwsbrief. Steef Lobensteijn schreef in nieuwsbrief 45, november 1983, al voor de tweede maal over de schaduwkanten van Centraal Wonen:

Wat is Centraal Wonen?
Meer van alles, Meer overleg, meer inspanning, meer frustraties, meer spanning, meer ergernis, maar ook meer leuke dingen zoals meer contact en meer gezellig kletsen. Voor wie spanning en inspanning teveel is, is centraal wonen waarschijnlijk niet de ideale woonvorm.
Het eerste rijtje overziend brengt me tot de conclusie dat centraal wonen slechts geschikt is voor tolerante mensen, mensen die andere mensen in hun waarde laten. Iedereen is anders en dat is maar goed ook. De een moedert te veel en de ander vadert te veel, de een kletst te veel en de ander doet z’n mond haast niet open, de een denkt dat ie volwassen is en is blijven steken in de puberteit en de ander is al oud geboren. Al die variëteiten bij elkaar en gedeeld door het aantal is de centraal woner.

En ondertussen genieten ook veel mensen in hun klusters.

Het kon niet uitblijven. Niet alle bewoners waren gecharmeerd van het klusteridee. Anne Marie Vankan, Herman Vos, Jannie Kroeke en Wijbrand stapten op één avond uit het kluster Noorderlicht en konden nog niet vermoeden wat voor een rel dat zou geven. AnneMarie besloot geen lid te worden van een ander kluster werd de eerste ‘bewust’ klusterloze. Maar dat ging zomaar niet. Hier werd een heel fundamenteel punt geraakt volgens velen. Een heftige discussie over de basisidealen van centraal wonen volgde en werd na maanden in het voordeel van de klusterlozen beslecht…

Op 7 maart 1994 wordt een themaplenaire gepland over de klusterlozendiscussie. In de bijgaande nieuwsbrief zien we de discussiestukken van Toos en Henriëtte, Francine en Peter, Els, maar ook van Herman Vos en Ome Jan. Herman verbreedt de discussie door het ook over complexlozen te hebben, (mensen die niet in de complexvoorziening komen) en CW-lozen die klusterwonen en niet deelnemen aan het CW-wonen.

Ome Jan pleit voor een soort tijdelijke alimentatieplicht voor klusterleden die het kluster verlaten. Hij vindt dit echter allemaal geen verenigingsprobleem maar een klusterverantwoordelijkheid.

De discussie in de plenaire vergadering is buitengewoon heftig en emotioneel. De één wil klusterlidmaatschap verplichten en deze verplichting opnemen in het huishoudelijk reglement, de ander wil dat klusters meer naar zichzelf moeten kijken om te begrijpen waarom mensen weggaan, weer een ander wil de klusterbijdrage centraal gaan regelen en hoofdelijk omslaan.
Kortom een hele toer voor de voorzitter om deze discussie in goede banen te leiden.

In de volgende plenaire wordt een voorstel tot  reglementering van het klusterlidmaatschap met 19 stemmen tegen en 13 voor verworpen…. De rust lijkt teruggekeerd.

Feestliedje van AnneMarie

Nieuwsbrief 78, 1987

Op de wijs van : ‘Ik heb eerbied voor jouw grijze haren”.

Na jaren van discussies over wat nu het idee van Centraal Wonen was/is/wordt lopen de spanningen op. De eerste verhuizingen van leden van de initiatiefgroep zijn op gang gekomen. Zij vinden het lastig om hun oorspronkelijke ideeën te realiseren in zo’n grote groep. De spanningen leiden tot steeds grotere tegenstellingen, met name tussen de leden van het Napoleonkluster en ‘de rest’.

In nieuwsbrief 89 van juni 1989 staat een voorstel aan het bestuur van het kluster Napoleon over aanscherping van de inspraak bij woningtoewijzing. Zij willen ook bij interne verhuizingen zelf beslissen wie de woning krijgt toegewezen. Ook geven zij aan flinke kritiek te hebben op het functioneren van de woningtoewijzingscommissie.

In dezelfde nieuwsbrief staat een open brief van een lid van Napoleon met vergaande kritiek op de gang van zaken binnen de vereniging. De brief liegt er niet om. Met naam en toenaam worden mensen genoemd die de schijn van fraude met verenigingsgeld oproepen. De brief gaat over het ondoorzichtig beheer van potjes geld door een aantal leden, het verdwijnen van spullen die met verenigingsgeld zijn aangeschaft, over het bestuur dat geen grip heeft op de besteding van de financiën, mensen die te lang in commissies blijven zitten en daardoor hun stukje als privé domein beschouwen, mensen die geen verantwoordelijkheid nemen voor de klustertaken en zich alleen maar richten op de kompleks (of kroeg of bar), de besluiten die in plenaires worden genomen maar waarvan niemand later meer weet wat er besloten was en waardoor niemand zich dus aan afspraken houdt, de zorg dat Centraal Wonen afglijdt naar doodgewone rijtjeshuizen met een kroeg. Tenslotte eindigt de briefschrijfster met de opmerking voorlopig geen contributie te betalen tot het bestuur met verbetervoorstellen komt.

In de volgende plenaire blijkt Napoleon zijn voorstel over de woningtoewijzing te hebben ingetrokken. Er is niemand aanwezig van dit kluster om dit toe te lichten maar iedereen voelt: hier broedt iets.

In de volgende plenaire meldt het bestuur dat meerdere leden van Napoleon hun contributie niet hebben betaald. De plenaire erna komen voorstellen van de woningtoewijzingscommssie die dwars ingaan op het eerdere voorstel van Napoleon; niet de klusters beslissen bij interne verhuizingen maar de directe buren. En als klusters mee mogen beslissen dan alleen als zij contributie betalen.. Het conflict met het kluster Napoleon wordt zo op scherp gezet.

In de jaarvergadering van 20 februari 1990 blijkt het conflict nog steeds te bestaan. Er vindt zelfs een briefwisseling plaats met de woningbouwvereniging richting het bestuur en Napoleon over deze kwestie. De woningbouwvereniging verzoekt het bestuur in deze plenaire geen besluiten te nemen over wijziging van de woningtoewijzingregels. De plenaire gaat hiermee niet akkoord omdat zij dit een verenigingszaak vindt. De discussie gaat door in deze plenaire en er wordt zelfs geopperd Napoleon het recht tot woningtoewijzing te ontnemen. Uiteindelijk wordt besloten de voorstellen tot wijziging woningtoewijzingsregels terug te trekken omdat deze te ondoordacht en te ondoorzichtig zijn.

Voorstel is om een vertrouwens/geschillencommissie in te stellen om dit conflict tussen Napoleon en de vereniging op te lossen.

Het bestuur besluit in gesprek te gaan met de individuele Napoleonleden. De voorzitter echter liet via een huis aan huis brief weten hier niet mee eens te zijn. Dit leidde weer tot conflicten binnen het bestuur.

Uit de gesprekken met het bestuur en de Napoleonleden komt naar voren dat de meeste leden van Napoleon ontevreden waren met een aantal zaken en het gevoel hadden steeds de schuld te krijgen als er iets mis was en bij conflicten die steeds kwamen. De gesprekken hebben uiteindelijke een positieve uitwerking en de meeste Napoleonleden betalen hun achterstallige contributie.
Tenslotte stappen de voorzitter en de secretaris in maart 1991 uit het bestuur en binnen enkele jaren zijn alle eerste leden van het Napoleonkluster verhuisd naar elders… Een ervaring rijker of illusie armer.

De oude klustergedachte is steeds moeilijker te handhaven. Sommige klusters worden zo klein dat de achterblijvende klusterleden de kosten niet meer kunnen betalen.

Het eerste kluster dat zichzelf opheft is Overdwars in 1989. De G-kluster doet nog een poging om zichzelf in stand te houden maar sluit uiteindelijk ook in 1990.

Maar gelukkig is er een groep klusterlozen die het oude Overdwars in 1991 adopteert en omdoopt in Dynamo.

Voor het G-kluster wordt uiteindelijk gekozen voor een verenigingsfunctie. Zonder te weten dat deze functie uiteindelijk dé vorm zou worden voor alle klusters, werd deze ruimte omgebouwd tot klussenkluster.

Voortvarend werd gediscussieerd over “Klusterruimtes in de 21e eeuw”.

De 1e ruimte (na het klussenkluster) dat een nieuwe bestemming kreeg was kluster de Hoop. Deze werd ingericht als bibliotheek en omgedoopt tot P.C.Hooft. Vele bewoners brachten hun privéboeken naar de biebcommissie die zorgde voor registratie en een uitleensysteem.

Helaas was dit ook de 1e bestemming die uiteindelijk in 2003 weer werd opgeheven. Na enige tijd alleen vergaderruimte te zijn geweest, werd weer een nieuwe bestemming gevonden in 2006. De boekenkasten verdwenen en op de grond kwamen matrassen en kussens. De werknaam tot heden: Stilteruimte, maar in de wandelgangen nog steeds de Hoop.

Eén van de plannen die al vanaf 1980 regelmatig terugkeerde was het inrichten van een doka. De plenaire stemde in 1999 voor een doka in het 7e kluster. Tot op heden is deze er nog steeds niet en zal er ook wel nooit meer komen gezien de digitale fotografie.

In 2001 krijgt het kluster Dynamo de bestemming van Fitnesskluster. “Fit met Kit” wordt een bekende slogan. Noorderlicht en Staminee worden samen Dinner, twee ruimtes die gereserveerd kunnen worden voor gezamenlijk eten, vrienden ontvangen, verjaardagen, feesten etc. Het kluster Napoleon wordt het Creakluster; schilderen, feestversieringen maken, een atelier voor ieder die iets wil creëren.

In 2007 wordt besloten jaarlijks een bedrag te reserveren op de begroting om steeds één gemeenschappelijke ruimte goed op te knappen. De eerste klusterruimte die wordt aangepakt is het Noorderlicht (Dinner).

Ofwel tienerruimte zoals het genoemd werd in 1983. Deze eerste ruimte voor jongeren kwam in één van de logeerkamers aan de Geerten Gossaertstraat. De jongeren van toen stonden toch wat anders in Centraal Wonen dan de jongeren die opgroeiden in deze woonvorm. Zij werden op latere leeftijd ‘gedwongen’ mee te verhuizen en deel te nemen aan een andere manier van wonen en leven. Niet alle jongeren waren hiervan gecharmeerd.

Zij mochten de logeerkamer gebruiken om hun eigen plek te creëren (zonder bedden uiteraard). De eerste  tienercommissie bestond uit Marloes, Sandra en Merijn. Bert van Achteren belooft de plenaire samen met de tieners regels op te stellen. Of deze regels er ooit zijn gekomen is een goed bewaard geheim. Ze zijn in ieder geval niet terug te vinden in de oude nieuwsbrieven.
Volgens de notulen van een HOK vergadering van een jaar later wordt de tienerruimte niet erg goed gebruikt. De ruimte is meer een pakhuis…..

Ondertussen gaan twee jongeren aan de slag met hun eigen fietsenmakeren klusbedrijfje in een berging.

Pas jaren later, in 1994, toen de in centraal wonen opgegroeide jongeren de tienerleeftijd bereikte, laaide de behoefte aan een jongerenruimte weer op. Ook nu weer wordt gekozen voor een logeerkamer.

Deze jongeren waren duidelijk veel anarchistischer dan de eerste generatie. Er werd geblowd, gedronken en gehangen. Het liep ook wel eens uit de hand met ongeremde graffiti op een avondje met vrienden van buiten. Dat werd afgestraft door alles opnieuw te moeten
behangen.

In 1996 herstart een nieuwe generatie jongeren (allemaal jongens) met goede moed de jongerenruimte onder de naam Kluster De Wanhoop.

Maar ook een nieuwe generatie ouders heeft duidelijk andere ideeën over acceptabel of niet acceptabel gedrag van jongeren. In 1997 laait de discussie op over blowen door jongeren in het jeugdhonk.

De zorgen worden gedeeld en er komt een extra plenaire over het jongerenhonk. De discussie laait hoog op en uiteindelijk gaat een werkgroep aan de slag om met de jongeren voorstellen te gaan formuleren.

Ook deze generatie jongeren groeit op en het JOHO wordt in 2000 weer gesloten. Dan in 2004 kondigt zich weer een nieuwe generatie aan (bijna alleen meisjes) die behoefte hebben aan een eigen plek. Zij verbouwen de ruimte zoals alleen meisjes dat kunnen. Maar tot hoelang zij zich jongeren voelen?

Laatste nieuws: mei 2007 nieuwsbrief 187
Toen dit hoofdstuk van het jubileumboek al klaar was, kwam het allerlaatste nieuws:

JOHO GESLOTEN!

Vanaf deze week is het JOHO gesloten. De reden hiervan is dat de regels wat betreft schoonmaak, roken, blowen niet nageleefd worden. Ook komt er veel te veel jeugd van buiten, die ik niet goed kan inschatten en aanspreken. Ik wil de verantwoordelijkheid als beheerder niet langer
dragen. Graag wil ik de ruimte terug geven aan de vereniging. Misschien kan de ruimte een andere bestemming krijgen of wil iemand anders zich in
het JOHO-gebeuren vastbijten.

Helen

De geschiedenis blijft zich herhalen. Maar ook nu weer heeft iemand anders zich gemeld om het beheer en de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Dus ons JOJO kluster blijft nog bestaan tot….